Herkesin fontu kendine diyip geçmeyin. Yazı fontları karakterinizi ve kariyerinizi etkiler!
Bu yazımın her satırını tek tek dikkatli okuyun.
PAZARLAMA ve REKLAMCILIKTA YAZI KARAKTERLERİNİN ÖNEMİ:
Yazı karakterleri, pazarlama elemanları içerisinde en önde gelen dizayn araçlarından birisidir. Hem akademisyenler hem de uygulamacılar, yazı karakteri tasarımının bütünleşik iletişim çalışmalarında önemli bir görsel araç olduğunu kabul etmektedirler. Araştırmalar gösteriyor ki; yazı karakterleri reklamı yapılan markaların algılanmasına, hafızada tutulmasına ve anlaşılmasına doğrudan etki etmektedir. Bu dizaynlar hitap ettikleri kişilerin markayı yenilikçi, güçlü, sıcak vb şekilde algılamasında etkilidir. Bu sebepten seçilen yazı karakteri ürüne ve/veya markaya uygun seçilmelidir, öyle ki bu karar firmanın finansal performansına dahi etki edebilmektedir. Fakat genelde yazı karakterlerinin bütün etkilerine rağmen önemi yeterince anlaşılamamıştır.
Helvetica, Bodoni, Futura, Times, Officina, Gill Sans, Univers, Franklin Gothic, Rockwell, DIN, Lucida, Avant Garde, Myriad, Eurostile gibi fontlar dünyada en çok en yaygın kullanılan ve dünyanın en iyi 100 fontu arasında yer alıyor. Bu fontlar pazarlama ve görsel iletişimde her tasarımda uzmanlarca tescillenmiş satış başarısına sahip en etkili fontlar. Değişen ve gelişen teknolojiyle paralel giden grafik tasarım dünyasında da tabiî ki de yukarıda saydığım fontlar klasikler haline geldiği için eskisi kadar etkili değiller. Ama bi Avant Garde, Futura ve ya Myriad etkisini uzun yıllar sürdürecek cinsten yazı karakterleri.
TASARIMDA FONTLARIN KULLANIMI:
Memnuniyet verici, çekici ve göze çarpanlar (ortalama güven verenler): Bunlar genelde birinci kümedeki fontlardır. Bu fontlardaki çizgiler biraz daha inceltilerek dikkat çekicilikleri artırılabilir. Disney bu stratejiyi kullanmaktadır.
Memnuniyet verici, güven veren ve göze çarpan fontlar (ortalama çekiciler): Bunlar basit ve uyumludurlar. Her ne kadar uyumun memnuniyet vericilik üzerinde pek bir etkisi olmadığı varsayılsa da aslında bu nötr değil pozitif bir etkidir. Memnuniyet ve güven verici bir tasarım; doğal, basit ve uyumlu fontlar vasıtası ile oluşturulabilir. Bu tasarımlarda çizgilerin inceltilmesi yoluyla daha dikkat çekici hale getirilebilirler.
Memnuniyet verici, güven verici ve güç algısı oluşturanlar (ortalama çekiciler): Memnuniyet ve güven veren fontlara bir güç algısı eklenmek istendiğinde daha doğal bir görünüm vermek ve çizgileri daraltmak yollarına başvurulabilir.
Font kombinasyonları: Farklı fontların bir arada kullanılması vasıtası ile oluşturulur. Genelde ilk veya son harfin farklı bir fonttan seçilmesi önerilir. Böylece tasarımda farklı algılamalar yaratılabilir ve tasarım çalışmasında esneklik sağlanmış olur. Bu durum tasarımcı için yaratıcılığını daha geniş bir alanda kullanma imkanı sağlar.
Aşağıdaki Fontların Psikolojisi isimli görselde güzel bir şekilde yazı tiplerinin neleri ifade ettiği ne hisler ve ne etkiler yarattığı gösterilmiş. Bende bu fontların size neleri ifade ettiğini kısaca belirteyim:
Times New Roman: Güvenilir
Bodoni: Etkileyici
Georgia: Saygın
Garamond: Azimli
Baskerville: Geleneksel
Helvetica (Apple’ın mobil işletim sistemlerinde kullandığı güncel font): Evrensel
Verdana: Temiz
Arial: Modern
Century Gothic: Objektif
Calibri: Stabil
Rockwell: Cesur
Courier: Güçlü
Museo: Modern
Clarendon: Sağlam
Bevan: İhtişamlı
Lobster: Feminen
Zaphino: Seçkin
Pacifico: Arkadaş canlısı
Lucida: Şaşırtıcı
Brush Script: Yaratıcı
Infinity: Özel olma
Eurostyle: Modaya uygun
Majaram: Stil sahibi
Matchbook: Keskin
Politica: Zeki
Fontların Psikolojisi yazı karakterlerinin Anlamları, fontların dili, fontların özellikleri
TİPOGRAFİ:
İletişimin temel öğelerinden biri olan yazı, ilkel toplumlarda kullanılan sembol ve
işaretlerin zamanla geçirdiği değişimlerden sonra oluşmuş son biçimlerdir. Bu biçimler
taşıdıkları güçlü anlamları sayesinde bir duyguyu, bir fikri ve bir yaşamı anlatabilir. Kimi
zaman bir sözcük milyonlarca resme, kimi zaman da bir resim milyonlarca sözcüğe karşılık
kullanılabilir. Resim izleyene yaşattığı duygu yoğunluğu ile iz bırakırken, yazı, hem taşıdığı
anlam, hem de sunuş biçimiyle etkili olmaktadır.
SEVİLMEYEN ÜVEY EVLAT COMİC SANS:
İlginçtir tipograflar arasında en sevilmeyen font “comic sans serif” fontudur. Bu font aslında 1994’te, aynı zamanda Trebuchet MS gibi çok güzel bir fontun yaratıcısı Vincent Connare tarafından çizgi roman baloncuklarını doldurmak için üretildi. Fakat ilgili ilgisiz herkes bu sempatik fontu kullanmaya başladı. Obsesif tasarımcılar da bu meseleyi o kadar ciddiye aldılar ki bu fontun kullanımını yasaklamak için “Ban Comic Sans ” adlı bir site bile yaptılar. Siz siz olun bu fontu kullanmadan önce iki kere düşünün ya da gelecek eleştirilere hazırlıklı olun. Fakat bu fontun seveni de çok paintte tasarım yapan gençler mesela.
Bu fontu ben de tercih etmiyorum ama dünyada font kıtlığı da yok. Düşünün, benim bile tasarımlarımın bulunduğu ücretsiz font indirebileceğiniz bir çok site var. Buna en güzel örnek dafont.com sitesidir. Siteyi gezdiğinizde bana hak vereceksiniz. Comic Sans’tan çok daha comic bir sürü font var.
BU FONTUN ADI NE? BU HANGİ FONT?
Kanayan yaramız. Herhangi bir görselden bulamadığımız fontu çıkarmamak bazen en kötü görseldeki yazıları tek tek çizmeye kadar götürüyor. Zamanında birçok kez logoları çizmeye kalkışmıştım. Ekranda ismini bilmediğiniz bir font ile karşılaştığınızda, elinizdeki tüm fontlara göz atarak eşleştirmeye çalışmak keyif verici bir durum değil. Bu işi sizin için yapan ve çoğu zaman tam isabet tutturan bir site mevcut. Uzatmadan konuya giriyorum.
Öncelikle, www.myfonts.com/WhatTheFont sayfasını yer imleri sık kullanılanlar listenizin en kolay köşesine gözünüze sokarcasına ekleyin. Ekrandaki fonttan 6-7 farklı karakterlik temiz bir ekran görüntüsü çekip jpeg formatında kaydedin. Sayfanın hemen üzerindeki “Local File > Choose File” butonuna basarak kaydettiğiniz dosyayı tanımlayın ve “Upload Image” butonuna basarak siteye yükleyin. İşlem tamamlandıktan sonra, yüklenen dosyada görüntülenen harfleri alttaki “Character Selection” bölümünden teyit edin ve “Search” butonuna tıklayın. Bu işlem sonrasında, karakterlere [glyph] en yakın fontlar listelenecektir. Yüklediğiniz font ile eşleşen fontu listeden bulun. Daha sonra bulduğunuz fontu başka yerlerden edinin. İşlem bitti.
Bu yazı sizi; Nerede hangi fontu kullanmalıyım? Bu fontun anlamı ne? Bunun fontu ne anlama geliyor? vb sorulardan kurtarmıştır umarım.
Bonus KİTAP ÖNERİSİ:
Fontlarla ilgili bir kitap önereceğim size: TAM BENİM TİPİM.
Bu kitap size: Aşk mektubu hangi fontla yazılmalı, comic sans’ın tarihçesi, Doğru font hangisi, en çok kullanılan fontlar, en güzel font hangisi, en sevilen fontlar, en sevilmeyen fontlar, fontların tarihçesi, helvetica, istifa mektubu hangi fontla yazılmalı, Ligatür, punto, sans serif nedir, serif nedir tümünü anlatıyor. Yazı karakterlerini, yaratıcılarını, tarihçeleri ve toplum üzerindeki etkileri ile birlikte yansıtan harika bir kitap. Üstelik mesleği itibariyle konuyla ilgili olanların değil, okumaya ilgi duyan, detayları seven herkesin evinde bulunması gereken Simon Garfield’ın yazdığı bir başucu kitabı. Okuduktan sonra daha gözlemci olacağınız ve hangi yazı karakterlerini sevip – hangilerinden uzak durduğunuzu irdeleyeceğiniz bir kitap. Sıkışan trafikte gözümüze çarpan tabelalara, plakalara, markalara, ilanlara, afişlere mutlaka dikkat ediyorsunuzdur. Hepsinin bir karakteri, yarattığı karmaşa ve bazen coşku uyandıran tarafları var. Gün içinde gezdiğimiz web siteleri, okuduğumuz kitap – dergi ve gazete, içeriği ne olursa olsun görselleri ve yazı karakteri ile de bizi etkiler.
Kitabın Giriş Yazısı:
Tam Benim Tipim bir font kitabı. Binlerce fontu alt alta sıralayan katalogvari bir kitap değil -öyle olsa muhtemelen bir uluslararası çoksatan olamazdı. Tersine; gerçek öyküler üstüne kurulmuş hayli eğlenceli bir kitap elinizdeki. Gutenberg’in ilk harf kalıbını dökmesinden, Steve Jobs’ın onları bilgisayarımızın font menüsüne doluşturup “modern zaman font salgınını” başlattığı ana, pek çok şaşırtıcı ve hatta kimi zaman büyüleyici öykünün kahramanı bu kitapta bahsedilen fontlar.
Helvetica neden ve nasıl bütün dünyayı istila etti ya da daha romantik bir deyişle, “şehirlerin parfümü” haline geldi? IKEA’nın fontunu değiştirmesi nasıl oldu da “İsveç kaynaklı en büyük infial” olarak anılacak bir toplumsal tepkiye sebep oldu? Obama’yı Beyaz Saray’a bir font taşımış olabilir mi? Neden 30′ların Art Deco’su Amy Winehouse’a böylesine yakışıyor? Bir fontu, bir ülkeye, bir dine, bir döneme, bir mesleğe ya da bir duyguya has kılan şey tam olarak nedir? Arial’ın dingin kim(liksiz)liğinden, Times New Roman’ın pratik ciddiyetinden, Comic Sans’ın rahatsız edici hafifliğinden -ve kullanımını yasaklama kampanyasından- kimler sorumlu? Trajan’ı bütün kötü film posterleri için vazgeçilmez kılan ne? Tüm zamanların en iyi ve en kötü fontları hangileri? Ve tabii, kaçınılmaz soru; seçtiğin font senin hakkında ne söylüyor?
Tabelalardan menülere, havalimanlarından giysilerinizin etiketlerine, baktığınız her şeyi farklı görmenizi sağlayacak bir kitap Tam Benim Tipim.
“Eğer öğle yemeğindeki kaşığın şeklini hatırlıyorsanız, şekli yanlış demektir,”
-Adrian Frutiger, iyi bir fontun farkedilmez olması yönünde görüşünü paylaşırken…
Fundalina bizim yerimize kitaptan notlar çıkarmış:
Yakın zamanda kaybettiğimiz Steve Jobs’ın, okulunu bırakmasının ardından kaligrafi dersine girmesi bizim için büyük şans. Onun sayesinde Macintosh kullanıcılarının font konusunda yaşadığı zenginliği artık bizler de paylaşıyoruz. “Font” sözcüğü Steve Jobs sayesinde tüm bilgisayar kullanıcılarının diline giriyor.
Tırnaklı yazı karakterleri serif, tırnaksız yazı karakterlerine ise sans serif olarak adlandırılıyor.
Upper ve lower case terimleri aslında, dizgicilerin elinin önündeki bir sözcüğü oluşturmak üzere kullanılmayı bekleyen metal veya ahşap harflerin durduğu yeri gösterirmiş. Kolay ulaşılanlar alt kutuda, büyük harfler ise üst kutuda beklermiş.
Yazıların cinsiyeti olabilirmiş. Çok etli ve çıkıntılı fontların genellikle eril olduğu, kaprisli, ince ve kıvrımlı fontların da dişi olduğu düşünülürmüş.
Sans serif yazılar resmi olmaktan çok çağdaş görünürmüş. Kalıcı ve geleneksel olurlarmış, Futura, Helvetica ve Gill Sans en ünlüleri imiş.
Bir yazı karakterinde, her harfin kendi coğrafyası varmış. Kapatılmış alan, bir harfin ( o – b y ada n) içindeki kapalı ya da yarı kapalı alanlarıymış. Çanak g, b türündeki harflerin yuvarlak yapılı kısımlarıymış. Gövdeler temel konstrüksiyon ögeleriymiş, tasarıma göre kalın ya da ince olabilirlermiş.
Destekli serifde gövdeden tırnağa geçiş kavisli ve köşesiz iken, desteksiz serifde tırnak bağlantıları köşeli olurmuş. Bir harfin x yüksekliği, taban çizgisiyle orta çizgi arasındaki uzaklıkmış. Üst uzantı orta çizginin üzerine uzanır, alt uzantı taban çizgisinin altına uzanırmış.
Ligatür günümüzde iki harfin tek bir harf gibi kullanılması demekmiş.
Punto hem yazıyı hem de aralarındaki espası ölçmenin birimi olarak kullanılırmış.
Cinsel sapkınlıkları ve harf sanatına duyduğu tutkuyla ve fontlarıyla anılan Eric Gill’in yarattğı Gill Sans garip bir şekilde cinsiyetsiz bir fontmuş.
Futura – Paul Renner’in en kalıcı çalışması – Alman fontlarının en tanınmışıymış.
Edward Johnston’ın Underground yazı karakteri ilk modern sans serif sayılırmış.
Luc de Groot, şimdilik dünyanın en yaygın kullanılan fontu Calibri’nin tasarımcısıymış
Yeryüzünde düzenli olarak kullanılan ilk 10 font ;
Frutiger, Helvetica, Futura, Gill Sans, Univers, Garamond, Bembo, Minion, Arial iken.
En az sevilenler ise;
Times new Roman, Helvetica, Brush Script, Arial, Rotis, Grunge türü fontlar Avant Garde, Comic Sans imiş.
Kütüphaneci ve veri kayıt şirketlerinin kullandığı Courier’i tercih ederseniz inek gibi görünürsünüz.
Seksi ve flörtöz etkisi yaratmak için yumuşak ve kavisli yazı karakterlerini seçin.
Güvenliğinize düşkün ve kimliğinizi gizli tutmak istiyorsanız Univers gibi sans serif fontlar tam size göre.
İlgi çekmek istiyorsanız Comic Sans’ı tercih edebilirsiniz. Ancak kitapta bu fontun algıda ciddiyetsizlik uyandırdığı ve en nefret edilen fontlardan olduğunun anlatıldığı kocaman bir bölüm var.
Büyük ve yuvarlak O’ları ve kuyrukları olan fontlar daha dostça ve insanca bir etki bırakır.
Daha dikdörtgen ve köşeli fontlar, katılık, soğukkanlılık ve Sigman’dır.
İstifa mektubu yazacaksanız; işinizden severek ayrılıyorsanız New York veya Verdana, yeter artık kurtuluyorum duygusu yaratmak için Ariel’i kullanabilirsiniz.
Aşk mektubu yazmak istiyorsanız italik ve büyük – yuvarlak O’ları olan bir font etkili olur.
Bir ilişkiyi bitirirken ise; sert ve açık bir dille ayrılışlarda Times New Roman, yumuşak tavırlı ayrılıklarda bir ihtimal daha var havası verebilmek için italik kullanılabilir.
Yanıt olarak hayır’ı kabul etmeyenler için ise sert görünümlü ve teknik Courier kullanılabilir.
Tipografinin Emri:
1-Bir belgede üç yazı karakterinden fazlasını kullanmayın.
2-Ana başlıkları büyük ve sayfanın tepesinde kullanın.
3-Metniniz için 8 veya 10 punto aralığında bir yazı büyüklüğü tercih edin.
4-Okunaklı olmayan yazı karakterinin aslında bir yazı karakteri olmadığını unutmayın.
5-Harf aralıklarına saygı gösterin.
6-Metin içindeki ögelere gizlice vurgu yapın.
7-Uzun bir metin için sadece büyük harf kullanmayın.
8-Harf ve sözcükleri sadece bir çizgiye dizin.
9-Hizalama yaparken sadece sağa tarafı kullanın.
10-Çok kısa ya da çok uzun satır yapmayın.